در این مقاله تخصصی با ساختار پوست و اهمیت لایه برداری پوست آشنا شوید

ساختار پوست

پوست، بعنوان اولین بخش تشکیل دهنده دستگاه پوششی بدن، سنگین ترین، وسیعترین و درحقیقت یکی از پیچیده ترین و پرکارترین اعضای تشکیل دهنده بدن به شمارمی آید. بطور کلی در یک فرد بالغ پوست بدن سطحی معادل 2 متر مربع و وزنی معادل 4 کیلوگرم را دارا میباشد. قطر و ضخامت پوست بین 7/0 تا 4میلی متر متغیر می باشد که در مناطق مختلف بدن متفاوت است. محافظت از بدن در برابر آسیب های فیزیکی و محیطی مانند شرایط نامطلوب جوی، آلودگی های شیمیایی و تابشهای زیانبار نور خورشید، جلوگیری از ورود میکروب ها و میکروارگانیسم ها به بدن، دفع مواد مضر ناشی از فعالیت های متابولیسمی، ایجاد حس لامسه، تنظیم میزان مایعات و آب بدن و تنظیم و کنترل دمای بدن از جمله مهمترین عملکرد های پوست بدن به شمار میرود. از لحاظ بافت شناسی پوست از سه لایه با نامهای اپیدرم(EPIDERMIS) ، درم(Dermis) و هیپودرم(Hypodermis) یا بافت زیر جلدی تشکیل شده است.

اپیدرم(Epidermis):

خارجی ترین لایه پوست میباشد که بعنوان اولین سد دفاعی بدن در برابر آسیبهای فیزیکی بشمار رفته و در سنتز ویتامین D و نیز رنگدانه های طبیعی پوست نقش بسیار مهمی ایفا میکند.ضخامت اپیدرم از 05/0 میلیمتر در پلکها تا 5/1میلیمتر در کف پا متغیر میباشد. اپیدرم از خارج به داخل از 4 لایه با نامهای لایه شاخی، لایه دانه دار، لایه خاردار و لایه بازال تشکیل شده است. لایه بازال یا لایه زایا مهمترین بخش اپیدرم بوده که با تولید سلولهای پوستی سبب بازسازی پوست شده و در صورت آسیب دیدگی این بخش امکان بازسازی پوست وجود نخواهد داشت. لایه شاخی سطحی ترین بخش پوست است که از سلولهای مرده کراتینی تشکیل شده است.

.

درم(Dermis):

از ضخامتی بین 3/0 میلیمتر در پلکها تا 3 میلیمتر در کف پا برخودار میباشد. در ساختمان درم سه نوع بافت همبند کلاژن، بافت الاستیک و فیبرهای رتیکولار بکار رفته است. عروق خونی، اعصاب، غدد عرق، فولیکول مو و غدد سباسه (چربی) در این ناحیه واقع شده اند.

.هیپودرم(Hypodermis):

در حقیقت جزء ساختمان پوست نمیباشد و به عنوان محل اتصال پوست به عضلات و استخوانها محسوب میگردد. این لایه از بافت همبندی الاستین تشکیل گردیده و حاوی سلولهای فیبروبلاست، ماکروفاژها و سلولهای چربی یا آدیپوسیت میباشد.

.

پوسته ریزی طبیعی پوست (EPIDERMAL DESQUAMATION)

.

همانطور که پیشتر بیان شد عمیق ترین لایه اپیدرم، لایه بازال(Basal Layer) نام دارد که در واقع محل زایش سلولهای پوستی می باشد. به همین دلیل آن را لایه زایا نیز می نامند. سلولهای پوستی لایه بازال از طریق تقسیم سلولی بصورت مداوم و پیوسته ایجاد شده و بتدریج و در طی یک دوره زمانی دو هفته ای به لایه های بالاتر منتقل میشوند تا در نهایت به خارجی ترین لایه اپیدرم میرسند. لایه شاخی اپیدرم اولین لایه ای از پوست است که بطور مستقیم در تماس با محیط اطراف قرار دارد. در یک پوست سالم و طبیعی، لایه شاخی متشکل از ترکیبات کراتینی و لیپیدهای لایه لایه ای (ماده سیمانی بین سلولی) می باشد که به عنوان یک ماده کارآمد در برابر عوامل خارجی عمل می نماید. در واقع این لایه از پوست از سلولهای غیر زنده تشکیل شده است که فاقد هسته و اندامک‌ های سلولی بوده و تنها بافت مستحکم کراتینه آنها باقی مانده است که به سلولهای کورنئوسایت‌ معروف میباشند. لایه شاخی از ۲۰ الی ۳۰ لایه سلولی، هر یک متشکل از سلول‌های مرده تشکیل شده است که ساختاری شبیه فلس بوجود آورده و بیشترین فشار مکانیکی وارد بر پوست را تحمل می‌کند. یکی از ویژگیهای مهم این لایه پوسته‌ریزی(Scaling) میباشد که بعلت تکثیر مداوم لایه زایای پوست انجام میشود. در این حالت سلول های لایه شاخی به تدریج از هم جدا شده و پوسته ریزی به صورت میکروسکوپی و غیر قابل رویت انجام می شود و سلولهای تازه تر جای آنها را میگیرند. در صورت ایجاد اختلال در روند طبیعی پوسته ریزی، پوست ظاهری ضخیم، خشک،‌ زبر و زمخت پیدا کرده و لطافت و نرمی خود را از دست میدهد. در بعضی از بیماریهای پوستی مانند پسوریازیس(Psoriasis) روند تولید و پوسته ریزی سلولهای پوستی بین 3 تا 4 روز بطول انجامیده و لذا در این موارد پوسته ریزی با شدت بیشتری انجام شده و کاملا قابل رویت میباشد.

لزوم لایه برداری(EXFOLIATION) از پوست

.

با توجه به قرار گرفتن لایه شاخی پوست در معرض انواع آسیبهای مکانیکی و شیمیایی، تابش های نور خورشید، عوارض نا مطلوب جوی مانند گرما، سرما، خشکی و آلودگی های هوا، نیز عدم مراقبت صحیح و کافی از پوست میتواند سبب ایجاد چین و چروک و انواع لک های تیره و قهوه ای بر روی پوست شده و ظاهری زبر، خشن و ترک خورده بر روی پوست بوجود آورد. در این حالت پوست نرمی، شفافیت، لطافت، انعطاف پذیری و الاستیسیته خود را از دست میدهد. همچنین با افزایش سن توانایی پوست برای جداسازی سلول‌های مرده کمتر شده و این باعث می‌شود پوست تیره و کدر دیده شود. پیلینگ یا لایه برداری پوست، جداسازی لایه های شاخی مرده پوست و جایگزینی آنها با لایه های تازه پوستی میباشد و همچنین روند پوست‌اندازی طبیعی پوست را تسریع مینماید. این فرآیند به دو صورت لایه برداری مکانیکی(Mechanical)یا شیمیایی(Chemical)انجام میشود و در هر دو حالت پوست تحت پاکسازی قرار گرفته و شادابی و طراوت خود را بازیابی مینماید. لایه برداری فیزیکی یا مکانیکی عمدتا توسط محصولات ساینده حاوی دانه های لایه بردار و به منظور منظم کردن منافذ پوست و حذف چربی و آلودگی های سطح پوست انجام میگردد. این نوع لایه برداری میتواند توسط محصولات به فرم های کرم، لوسیون و یا ژل انجام شود. همچنین امروزه استفاده محصولات شوینده مانند انواع شوینده های غیرصابونی لایه بردار به منظور شستشوی پوست و نیز انجام عمل لایه برداری مکانیکی توسط پزشکان و متخصصان پوست بسیار توصیه میشود. لایه برداری شیمیایی بسیار موثر تر بوده و معمولا توسط اسیدهای میوه و بویژه گلیکولیک اسید و لاکتیک اسید انجام میشود. شرکت آراشیمی پارس به منظور کمک به لایه برداری موثر و حذف لایه فرسوده خارجی و افزایش نرمی و لطافت پوست دو محصول لایه بردار(فیزیکی و شیمیایی) شامل پن ساینده حاوی دانه های لایه بردار و ژل حاوی 15% AHAپرودرما را تولید و به بازار ارائه کرده است. این دو محصول مکمل یکدیگر بوده و با تقویت اثر هم سبب اعمال ویزگی لایه برداری بسیار موثرتر میشود.

.

پن ساینده حاوی دانه های لایه بردار پرودرما

.

این فرآورده یک شوینده غیرصابونی و سازگار با pH طبیعی پوست، فاقد هرگونه مواد قلیایی،  مواد نگهدارنده مضر پارابن و با قدرت شویندگی و کف کنندگی کافی میباشد که با داشتن دانه های ساینده و سالیسیلیک اسید سبب جداسازی سلول های مرده لایه سطحی پوست، رفع چربی و آلودگی های پوست، کاهش زبری پوست، تنظیم کردن منافذ پوست و کمک به رفع جوشهای سرسیاه و سر سفید پوستی، افزایش اکسیژن رسانی و بهبود گردش خون در پوست شده و با داشتن ترکیبات مرطوب کننده، عصاره های گیاهی و رایحه طراوت بخش و ماندگار موجب حفظ رطوبت، افزایش لطافت و نرمی، شفافیت و شادابی پوست میگردد.

ژل لایه بردار پرودرما

این محصول یک لایه بردار موثر بوده و با داشتن 15% گلیکولیک اسید بعنوان موثرترین عامل لایه بردار شیمیایی سبب تسریع پوسته ریزی طبیعی پوست و از بین رفتن لایه شاخی مرده و تیره سطح پوست و پدیدار شدن لایه زنده زیرین، کاهش چین و چروک های سطحی پوست، محو شدن تدریجی لک ها و تیرگی های پوست و در نهایت افزایش طراوت و شادابی پوست میگردد. همچنین این فرآورده در برطرف نمودن آثار به جای مانده از جای زخم و انواع آکنه و جوش های پوستی نیز بسیار موثر می باشد. این محصول بر پایه آب و ترکیبات ژل ساز فرموله شده است و فاقد هرگونه چربی و روغن میباشد و بر خلاف کرم های متداول هیچگونه اثر چربی و سنگینی بر روی پوست برجای نمیگذارد.